Computer A.B.C.
Soms is het moeilijk om uit alle
afkortingen die in de computerwereld gebruikt worden nog wegwijs te worden. Hieronder staat het een en ander op een rijtje. We hopen dat je hiermee een
handige wegwijzer gevonden hebt.
Alles staat op alfabetische volgorde. Om
het zoeken te vergemakkelijken en niet door de hele lijst te hoeven scrollen kun
je in het onderstaande alfabet op een letter klikken.
Klik op de letter waarop je gezocht hebt om terug te keren naar het begin.
A
B C
D E
F
G H
I J
K
L M
N O
P
Q R
S T
U
V W
X-Y
Z
AAC
Advanced Audio Coding. Een manier van comprimeren waarbij vergeleken met mp3 een betere kwaliteit wordt behaald en 30%
extra ruimte wordt bespaard.
Accounts
Engelse aanduiding voor gebruikers, waarbij de Administrator (beheerder) bepaalt wie welke rechten krijgt toegewezen.
ADSL Asymmetric Digital Subscriber Line. Snel internetten via de telefoonlijn. Terwijl je online bent, kan er nog steeds getelefoneerd worden.
Zo kun je 24 uur online zijn. ADSL draait naast de gewone telefoonlijn. Het is
dus een technologie die het mogelijk maakt om veel data te versturen over de
traditionele koperen telefoonlijn. Dat gebeurt door gebruik te maken van de hoge
frequenties in het spectrum van deze lijn, van 30 tot 1100 kHz. Spraak gebruikt
de frequenties van 0 tot 25 kHz. De kwaliteit van het ADSL-signaal wordt
gegarandeerd door een systeem van de checks en dubbelchecks. Als een ander
(huishoudelijk) apparaat interferentie op de gevoelige koperdraad veroorzaakt,
wijzigt het adsl-modem fluks van frequentie. De technologie heet "Asymmetrisch"
omdat er meer mb per seconde kan worden gedownload dan ge-upload
AGP Advanced Graphics Port. Dit is een insteekslot dat speciaal voor
videokaarten is ontworpen. De AGP-poort heeft een veel grotere gegevensdoorvoersnelheid
dan de verouderde PCI-bus. Dit levert dus een veel snellere beeldopbouw op. Het
is dus speciaal ontworpen voor weergave van grafische 3D-effecten en voor een
optimale doorvoer van grafische gegevens.
ASCII American Standard Code of Information Interchange. Amerikaanse standaardcode
voor informatie-uitwisseling. alle letters, cijfers en tekens hebben een volgnummer van 32
tot en met 127. De nummers 0 tot 32 fungeren als stuurcodes voor de computer (bijv. nr 27
is de escape-toets). De resterende nummers 128 tot en met 256 zijn niet gestandaardiseerd.
Die vallen dus niet onder de ASCII norm.
Atrac3
Atrac staat voor Adaptive TRansform Acoustic Coding en is een speciale compressietechniek van Sony waarbij het audiosignaal
eerst in twee aparte componenten wordt onderverdeeld voordat er compressie wordt toegepast
ATX
Aanduiding voor type kast en voeding van de computer. Een ATX heeft andere
boorgaten dan de oude AT-kast. ATX is de grote nieuwe standaard.
Bandbreedte
Het aantal rijstroken op de digitale snelweg. Hoe meer bandbreedte, hoe meer
gegevens in een tijdssegment kunnen worden verstuurd.
Baudrate
Eenheid voor transmissiesnelheid. Geeft de snelheid aan waarmee databits worden
overgedragen. Dit wordt gemeten in dataBits Per Seconde.
BIOS
Basic In-Out System. Het BIOS is eigenlijk niet meer dan wat geheugen. Door het
BIOS is de PC in staat zijn eigen schijven te vinden en zichzelf op te starten.
Bitrate
De term die aangeeft hoeveel informatie er gemiddeld per seconde wordt opgeslagen.
Een hogere bitrate zorgt ervoor dat er minder informatie verloren gaat, waardoor een gecomprimeerd bestand een betere geluidskwaliteit heeft.
Booten
Het opstarten van de computer. Wanneer er meerdere besturingssystemen op 1 pc
geïnstalleerd staan, verschijnt er een bootmenu waaruit gekozen kan worden welk
OS (OperatingSystem) opgestart dient te worden.
Breedband
een begrip uit de wereld van datacommunicatie. Het betekent dat er veel data
tegelijk kan worden verstuurd doordat er dus een grote capaciteit
beschikbaar is
Browser
een programma waarmee je pagina's op het internet kunt bekijken. Bekende
voorbeelden zijn Internet Explorer of Mozilla Firefox.
BUS
Wanneer je een computer openmaakt, zie je een
centrale grote printplaat (het moederbord). Hierop bevinden zich sleuven voor
het plaatsen van insteekkaarten (geluidskaart, videokaart, modem, etc.). De
communicatie tussen de insteekkaart en het moederbord gaat via een bus. Zo zijn
er bijvoorbeeld Vesa-Local Bus en de PCI-Bus.
Cache
Klein maar zeer
snel geheugen van de computer waarin de meest gebruikte programmadelen en
gegevens staan. Het cache bevindt zich tussen processor en intern geheugen.
Hierin wordt de laatst opgevraagde data uit het gewone interne geheugen bewaard.
CD-Recordable
CD-R;
Compact Disc-Recordable. Dit is de naam voor eenmalig beschrijfbare cd's.
CD-Rewriteable
CD-RW;
Compact Disc-Rewriteable. Herschijfbare CD. Een CD-RW kan honderden keren na
elkaar gewist en opnieuw beschreven worden. Je moet wel in het bezit zijn van
een CD-RW-recorder, want CD-RW's maken gebruik van een andere golflengte
laserlicht.
CD-Rom
Compact Disc-Read
Only Memory. Op een Cd-rom wordt informatie vastgelegd in de vorm van
verschillen in lichtweerkaatsend vermogen. De informatie op de schijf wordt met
een laser lichtstraal afgetast. Van een Cd-roms is alleen informatie te lezen.
De snelheid vaak aangeduid met Quad Speed of Six Speed, geeft aan dat deze vier
of zes maal zo snel is als de eerste gewone spelers.
CMOS
Complementary Metal
Oxide Semiconductor. Aanduiding voor het geheugen waarin alle gegevens over de
computer worden opgeslagen. De gegevens in het CMOS geheugen worden veranderd
door de CMOS setup.
Codec
Afkorting voor
Compressie Decempressie. Dit is een algoritme dat wordt gebruikt voor het in- en
uitpakken van grote hoeveelheden gegevens, zoals digitaal beeld en geluid.
Com-poort
Ander woord voor seriële poort. Een pc heeft 2 seriële poorten; com1 en com2.
Deze poorten worden met name gebruikt door de seriële muis en het seriële modem.
Sinds de komst van USB zijn seriële poorten overbodig aan het worden.
Configuratie Alle
onderdelen die samen een bepaald computersysteem vormen; toetsenbord, monitor,
computer, modem, printer, muis enz.
CPU
Central Processing
Unit, ook wel Centrale Verwerkings Eenheid genoemd. Het is het hart van uw
computer; de processor. De processor verzorgt alle rekenkundige bewerkingen die
nodig zijn om de software van de pc te laten draaien. Processoren onderscheiden
zich van elkaar door de machinetaal die ze spreken en de snelheid (Mhz'en)
waarmee ze werken.
Cross-cable
Letterlijk kruiskabel. Hierbij gaat het om een
speciale (netwerk)kabel waarin enkele draden zijn omgewisseld. Op die manier
kunnen 2 netwerkkaarten op elkaar worden aangesloten zonder de tussenkomst van
een hub.
CRT-monitor
Cathode Ray Tube-monitor. Vrij vertaald als
beeldbuismonitor oftewel de (oude niet platte) gewone pc-monitor
Database
Een verzameling van informatie of
gegevens op een computer wat in een bestand is samengebracht. Voor de meesten is
Access een bekend database programma.
DHCP
Dynamic Host Configuration Protocol. Het wordt verzorgt door een centrale dhcp-server
die actief is binnen het netwerk of op het netwerk van de Internet Service Provider. DHCP deelt automatisch de juiste ip-adressen uit,
wat betekent dat de tcp/ip-instellingen niet zelf ingesteld hoeven te worden. Je weet dus ook nooit vooraf welk ip-adres je krijgt.
DIMM
Dual In line Memory
Module. Het vervolg op de Simm. Deze geheugens gebruiken een 64 bits brede
databus. Dit betekent dat ze niet per 2, maar per stuk in de computer kunnen
worden gezet.
Dipswitch
Klein
schakelaartje, bijvoorbeeld op een printer, waarmee de standaardinstellingen
blijvend veranderd kunnen worden. Dipswitches treft u meestal aan in groepjes
van 4, 6 of 10.
DMA
Direct Memory Access.
Hier geven we aan dat een bepaald onderdeel van de computer (vaak de harde
schijf) gegevens rechtstreeks naar het geheugen kan transporteren zonder
tussenkomst van de processor.
DOS (Zie ook MS-DOS)
DOS-console
De voorloper van Windows. Dos is nog niet
helemaal losgelaten door Microsoft.
Als je via Start naar Uitvoeren gaat en je typt daar in; CMD (of Command voor
wat oudere Windows versies), dan kun je kennismaken met de Dos-console, je gaat
nu dus een stapje terug in de tijd.
Let wel op wat je hier doet, want de opdrachten worden normaal uitgevoerd.
Via de toetsencombinatie Alt + Enter kun je naar een volledig Dos-scherm, met
dezelfde toetsencombinatie kun je ook weer terug.
Via het commando Exit verlaat je dit Dos-scherm.
Downloads
Bestanden die je van het internet naar je
eigen pc kunt kopieren.
DPI Dots Per Inch; Punten
per vierkante inch. Waarde waarin het vermogen van printers en beeldschermen in
horizontale richting wordt opgegeven. Hoe meer punten per inch, des te beter de
afdruk/beeldkwaliteit.
Drivers
Ook wel
stuurprogramma genoemd. Dit is software die nodig is om de hardware van de
computer zoals een geluidskaart of videokaart of een ander randapparaat als
printer, aan te sturen.
DV-out
Digital Video Out,
een FireWire-oplossing die op een digitale videocamera zit. Hiermee is het mogelijk beelden die op
dv-tape staan zonder kwaliteitsverlies over te halen naar de pc
ECP
Extended Capability
Port. Dit is een ten opzichte van EPP verbeterd protocol. Met ECP is sneller
tweerichtingsverkeer mogelijk tussen apparaten die zijn aangesloten aan de
parallelle printerpoort.
EPP
Enhanced Parallel
Port oftewel verbeterde parallel poort. Beschikt de BIOS over deze instelling,
dan krijgt de parallelle printerpoort meer mogelijkheden om te communiceren met
de apparaten die op deze poort zijn aangesloten.
Ethernet
De populairste
netwerktechniek voor lokale netwerken. Ethernet wordt aangelegd op basis van
utp-kabels. De snelheid waarmee data wordt vervoerd over ethernet is 10 of 100
Mbit/seconde. De nieuwst variant kan snelheden tot 1000 MBit/seconde aan..
Extensie
laatste gedeelte van een bestandsnaam, meestal 3
letters, na de punt. Aan de hand van deze extensie is de aard van een bestand te
herkennen voor Windows, en vaak ook voor zijn gebruikers.
FDD
Floppy Disk Drive
Niet meer en niet minder dan het diskettestation in je computer.
Fileserver
Een pc in het netwerk die alleen owrdt gebruikt voor de opslag van bestanden van
alle gebruikers.
Firmware
In een chip
opgeslagen software die een apparaat bestuurt.
Bij pc-chips is het vaak zo dat de firmware te vernieuwen is met behulp van een
speciaal flash-programma.
Voorbeelden van firmware zijn het te flashen bios van een pc. De ingebouwde
software van een modem, cd-rom speler, dvd-speler etc.
Fix
Een uitdrukking voor een software-upgrade waarmee een (meestal klein) probleem
wordt opgelost. Kan van toepassing zijn op het rom bios van de pc, maar ook op
het besturingssysteem. Windows Update-website is een bekende leverancier van de
nodige fixes. Als er een groot aantal fixes worden gebundeld, dan is er sprake
van een service pack.
Flatcable
Platte brede
kabel binnenin de computer die verschillende onderdelen verbindt. Zoals bijv. de
harde schijf met het moederbord.
Formatteren
Voordat
gegevens op een diskette of harde schijf geschreven kunnen worden, moeten deze
eerst gebruiksklaar worden gemaakt. Dit proces heet formatteren.
Fragmentatie
Proces
waarbij stukjes van bestanden verspreid over een harde schijf zijn verdeeld,
waardoor de computer vertraagd.
FTP
afkorting van File
Transfer protocol. Het meest gebruikte standaardprotocol om bestanden te
versturen en/of te ontvangen via internet. De bestanden kunnen software, tekst,
beeld, video, geluid bevatten. Een FTP-cliënt wordt gebruikt om je
internetpagina mee te uploaden.
Gateway
is letterlijk vertaald; toegangspoort. Bij internet
is de gateway de toegangspoort die het thuisnetwerk verbindt met het world wide
web. Als je thuis meerdere pc's hebt en gebruik maakt van een ADSL-modem, dan is
dit modem een ADSL-gateway.
Geluidskaart
Iedere pc
heeft standaard een speakertje aan boord, deze laat het bewuste piepje horen als
je de computer opstart. Een multimedia-PC heeft meestal een aparte kaart aan
boord die verantwoordelijk is voor het afspelen van MP3, .wav, .mid-files etc.
Aan deze geluidskaart worden computer-speakers gehangen en zo kun je
natuurgetrouw het geluid beluisteren. Ook kun je meestal een joystick op de
geluidskaart aansluiten, evenals de microfoon en zelfs de stereo-installatie.
Grafische
kaart
zie
videokaart.
HDD
Hard Disk Drive De
harde schijf in de computer
Hosting
Je webpagina's en je e-mail adressen onderbrengen op de server van een
andere partij. Vaak worden deze bedrijven webhosters
genoemd. Je gebruikt dus de server van een webhoster om je webpagina's of mail
te beheren.
HTML
Hyper |Text Mark Up Language. Met deze taal worden (en werden) veel
internetpagina's geschreven. De code is leesbare tekst die geschreven kan worden
in bijvoorbeeld Kladblok. Die tekst kan door een internetbrowser vertaald worden
in een voor ons grafisch ogende webpagina.
Hyperlink
Een verwijzing
op een internetpagina naar andere internetpagina's of bestanden. Een hyperlink
wordt als tekst vaak in blauw en soms onderstreept weergegeven. Een hyperlink
kan echter ook uit een plaatje bestaan.
IDE Intelligent Drive
Electronics. Standaard interface voor harde schijven, Cd-romspelers en
dergelijke. IDE is goedkoop en vrij snel en wordt daarom toegepast in 98 van de
100 computers. Een computer kan standaard met maximaal 4 IDE devices uitgerust
worden (bijv. 2 harde schijven en 2 Cd-romspelers).
Image Een één op één kopie van het systeem. Een exacte
kopie van een harde schijf als voorbeeld.
Inloggen Proces waarbij
door het ingeven van een gebruikersnaam en/of wachtwoord toegang gegeven wordt
tot een "eigen stukje" op de pc of het netwerk.
Internet Grootste
internationale netwerk van computerverbindingen. Door via uw modem (of kabel)
een verbinding te leggen met een computer die onderdeel uitmaakt van Internet,
kunt u bestanden of berichten uitwisselen met alle andere Internet computers, en
met alle pc's die daarmee weer verbonden zijn.
Interrupt Letterlijk een
onderbreking. Ofwel een speciaal signaal voor de computer. Op basis van dit
signaal kan het besturingssysteem bepalen wat het verder moet doen.
I/O kaart
input/outputkaart. Onderdeel van de computer dat de communicatie verzorgt met
bijvoorbeeld de printer of de modem.
IP-adres Internet
Protocol-adres. Een IP-adres is een uniek nummer dat een PC een naam geeft op
Internet. Deze naam bestaat uit een getal. Op die manier kunnen andere computers
uw computer herkennen. Bij de meeste Internetgebruikers is het IP-adres
tijdelijk; de provider beschikt over een reeks nummers en iedere keer als u
inbelt kent hij een IP-adres aan uw PC toe.
IRQ Interrupt ReQuest.
Het signaal waarmee kaarten en poorten van een PC kenbaar maken aan het
moederbord dat ze gegevens hebben die verwerkt moeten worden.
ISA Industry Standard
Architecture bus. Bijna iedere computer heeft ondersteuning voor
uitbreidingskaarten van het ISA type. Deze bus bestaat al sinds de beginjaren
van de computerindustrie en is bedoeld voor kaarten die geen hoge
doorvoersnelheid vereisen, zoals geluidskaarten en modems
ISP
Internet Service Provider. Het bedrijf dat
bij jou zorgt voor de internetverbinding. Verbindingsmogelijkheden worden door
verschillende ISP's geboden zoals kabel, ADSL en glasvezel
Javascript Een
programmeertaal die door Internet Explorer wordt gesproken. Met Java-script is
het mogelijk HTML-pagina's interactief te maken.
JPEG Joined Picture
Expert Group. Het is een standaard compressiemethode om afbeeldingen samen te
persen waardoor er minder opslagruimte nodig is. JPEG bestanden hebben meestal
de bestandextensie .jpg. Het is bedoeld voor plaatjes in 16,7 miljoen kleuren.
Jumper Klein
draadbruggetje op bijvoorbeeld een uitbreidingskaart. Door het verplaatsen of
verwijderen ervan worden basisinstellingen gewijzigd.
KB
Kilobyte. Een kilobyte
is 1024 bytes en is dus 8192 bits. (zie onder MB)
Klembord een deel van het geheugen wat als tijdelijk
"prikbord"gebruikt kan worden. Hier kun je dus tijdelijk tekst of bestanden
opslaan door middel van de actie "kopiëren". Als de pc uitgaat is het klembord
(geheugen) weer leeg.
Kloksnelheid zie
MegaHertz
Laserjet (printer). Bij
LASERprinters wordt met een laserstraal het papier statisch gemaakt en de inkt
in de vorm van zwarte poeder (toner) op het papier gekleefd. Dit poeder wordt
door middel van hitte op het papier vastgesmolten. De kwaliteit is hoog en de
grafische mogelijkheden zijn onbeperkt. Echter wel een duurdere methode van
printen.
Mass-mailer
Een onzichtbaar programma dat de pc gebruikt voor het doorsturen van spam en
virussen.
MB Megabyte. Een megabyte
is 1024 kilobyte. Een MB voor programmeurs en technici is 1024 kb. Voor
fabrikanten van harde schijven is een mb 1000 kb. Harde schijven lijken dus vaak
groter dan ze in werkelijkheid zijn. MB is dus niets anders dan een aanduiding
voor opslagcapaciteit.
MegaHertz Kloksnelheid of
kloksignaal (clock pulse). De hartslag van de computer. De kloksnelheid wordt
aangegeven in MegaHertz Mhz. In de computer worden de gegevens op het ritme van
een kwartskristal rondgepompt. Hoe sneller dit kristal tikt, des te sneller
worden de gegevens verwerkt. Een hoge kloksnelheid stelt hoge technische eisen
aan de onderdelen. Daarom kan deze snelheid niet zomaar onbeperkt verhoogd
worden. Voor normaal gebruik, zoals tekstverwerken, is de kloksnelheid niet van
groot belang. Pas wanneer je met omvangrijke opmaakprogramma's gaat werken of
een groot aantal programma's tegelijk wilt gebruiken. 1 Mhz betekent 1 miljoen
omwisselingen per seconde; een 233 Mhz computer kan dus 233 miljoen simpele
instructies per seconde uitvoeren.
MIDI Musical Instrumental
Digital Interface. Via een geluidskaart die voorzien is van Midi kun je hier
gebruik van maken. Je kunt geluiden opnemen via een microfoon of overnemen van
een diskette of cd. Een goede kaart heeft in ieder geval een Midi mogelijkheid,
waarop je een synthesizer en andere moderne fratsen kunt aansluiten. Een bekend
type is de SoundBlaster.
MMX Multi Media eXtension.
Een microprocessor met MMX kan een aantal instructies betreffende beeld- en
geluidsbewerking sneller uitvoeren.
Modem MOdulator/DEModulator.
Een stukje randapparatuur dat de computer in staat stelt om digitale signalen
over een analoge telefoonlijn te versturen. We gebruiken een modem om de ene
computer te laten communiceren met een andere. Ook voor aansluiting op het
Internet via een analoge telefoonlijn. De snelheid van een modem wordt uigedrukt
in bits per seconde (bps).
Moederbord Printplaat met
basiscomponenten. Hierop bevinden zich onder andere de processor, het geheugen (Rom
en Ram). De plaat is tevens voorzien van slots voor het aanbrengen van
insteekkaarten (zie onder BUS)
MP3 Afkorting voor MPEG
Layer-3. MP3 is een
compressiemethode die alleen voor geluidsbestanden wordt gebruikt. Het is een
audiostandaard die vanaf 1987 ontwikkeld is door Fraunhofer Instituut en dat
muziek comprimeert door middel van psycho-akoustische compressie, waarbij
informatie wordt weggelaten die niet of nauwelijks hoorbaar is. De nieuwe
variant MP3 Pro garandeert een betere compressie en minder verlies aan
kwaliteit.
MPEG Motion Picture
Expert Group. Compressiestandaard voor bewegende beelden. Dit maakt het mogelijk
videofilms beeldvullend op de pc te bekijken. MPEG
is een standaard gedefinieerde (grafische) compressie. Een resultaat hiervan is
MPEG2; een standaard die bepaalt hoe bewegende beelden optimaal kunnen worden
samengeperst, zodat ze op computerschijven kunnen worden opgeslagen.
MS-DOS
MicroSoft Disk
Operating System. Een karaktergeoriënteerde besturingssysteem, wat sinds de
introductie van het (grafische) Windows in onbruik is geraakt. Verzorgt onder
meer lezen en schrijven van de directory, naamgeving van bestanden, vastleggen
en ophalen van gegevens in de juiste sectoren en formatteren van schijven.
Multi-Tasking =meerdere
taken (programma's) tegelijk uitvoeren.
NTFS New Technology File System: een manier om de
harde schijf in te delen/formatteren.
Door deze manier van indelen wordt de schijf minder gevoelig voor fouten en is
onder Windows XP beter te beheren. Vanuit het ouderwetse DOS (FDisk) is deze
schijf niet meer te benaderen in geval van problemen.
Netwerkkaart Een kaart in uw computer, waarmee uw pc via
een netwerkkabel, verbinding kan hebben met andere computers.
Novell Een
netwerkbesturingssysteem. Alternatief voor Windows NT.
ODBC Een afkorting voor
Open DataBase Connectivity, Hierdoor is het mogelijk om vanuit een programma een
database op bijvoorbeeld internet te raadplegen. In het geval van
muziekprogramma's is het hierdoor mogelijk om de artiest en de titels te
achterhalen van een audio-cd die je in de computer stopt en de ID3 automatisch
voor je in te laten vullen.
Off-line is niet
verbonden met internet of een ander netwerk.
Opstartdiskette Een diskette waarop u altijd kunt terugvallen als
de PC niet meer vanaf de harde schijf wil opstarten.
Partitioneren
Een harde
schijf is als hij van de fabriek afkomt nog niet ingedeeld en voorbereid voor
gebruik Partitioneren gaat vooraf aan formatteren. Hierbij kun je de harde
schijf in meerdere partities (mootjes) verdelen. Een partitie is dus een stuk
ruimte van een harde schijf, dat een eigen formaat en een eigen schijfletter
heeft.
PCI
Periperal Component
Interconnect. Het meest gebruikte type uitbreidingsslot in de pc. De opvolger van de ISA-bus. Hij is sneller dan de
ISA-bus en ondersteunt standaard PnP uitbreidingskaarten. Meest voorkomende PCI
uitbreidingskaarten zijn; netwerkkaarten, geluidskaarten en fire-wirekaarten.
Ook USB-uitbreidingskaarten en extra parallele poorten worden als
pci-insteekkaart geleverd.
PCMCIA
Aansluitnorm voor
uitbreidingskaartjes voor notebook. Zijn snel verwisselbaar zonder de kast te
openen en kunnen allerlei randapparatuur bevatten.
Pentium
Een processor van
de firma Intel, dit is de naam voor de 80586.
Pixels
PICTure Elemement-
Programmable Element. Kleinste individueel aanstuurbaar beeldpuntje. Een pixel
kan opgebouwd zijn uit meerdere DOTS (zie onder DPI). Zowel geprinte als op het
beeldscherm weergegeven afbeeldingen bestaan eigenlijk uit allemaal
afzonderlijke punten; pixels. Hoe dichter deze op elkaar staan, hoe hoger de
beeldkwaliteit van de afbeelding. De hoeveelheid gebruikte pixels voor de
weergave wordt ook wel de "resolutie" of het "oplossend vermogen" genoemd.
Playlist
Een afspeellijst binnen een programma. Zo'n
playlist bevat de namen van muziekbestanden en de locaties van deze bestanden op
de harddisk. Met behulp van afspeellijsten kunt u allerlei muziekcompilaties
maken zonder hiervoor de gebruikte bestanden bij elkaar te hoeven plaatsen.
Plug-in is een aanvullend
programma voor een ander, bestaand, programma. Deze kunnen van een andere
fabrikant zijn.
Het is een term die wordt gebruikt voor extra te downloaden componenten waarmee
de functionaliteit van het originele programma kan worden uitgebreid. Heeft
meestal betrekking op het uiterlijk.
PnP
Plug and Play Hiermee
wordt aangegeven dat een uitbreidingskaart automatisch de juiste instellingen
krijgt toegewezen door de computer zodra deze wordt aangezet. Een PnP kaart
heeft dus geen jumpertjes die omgezet moeten worden om de juiste instellingen te
selecteren. In de praktijk geven ook PnP kaarten regelmatig problemen, dus hecht
niet te veel waarde aan deze aanduiding.
Poorten
Seriële,
parallelle en game poorten. Een seriële poort is een aansluiting op de computer
voor een muis, een modem etc. Een parallelle poort is een aansluiting op de
computer voor een printer of een zipdrive (soms externe cd-rom spelers of
externe cd-rewriters). Een gamepoort is bedoeld voor het aansluiten van een
joystick.
Power management
Een term voor alle techniek die worden toegepast om (tijdelijk) niet in gebruik
zijnde pc's zo weinig mogelijk stroom te laten gebruiken. Is vooral van
toepassing op laptops, omdat die heel zuinig moeten zijn op de in hun accu
opgeslagen elektriciteit. Wordt ook toegepast op desktop pc's, maar dan vooral
om weer een vliegende start te kunnen maken als de pc even werkloos is geweest.
Printserver
Een netwerkcomputer die is ingericht
als een soort van grote printer-wachtrij waar alle andere werkstations gebruik
van kunnen maken. Op de printserver-computer zijn dan de printers aangesloten.
Als een werkstation een document gaat afdrukken, neemt de printserver de
printjob in ontvangst en slaat die op op de eigen harde schijf. Als de gekozen
printer vrij is wordt de printjob doorgestuurd naar de printer en afgedrukt.
Processor
of CPU of CVE.
De processor is dat deel van de computer waarin de gegevensbewerkingen worden
uitgevoerd.
Protocol
Een reeks afspraken over de communicatie tussen
apparaten of programma's. Bekend is het HTTP-protocol voor gegevensoverdracht
tussen webserver en browsers.
RAID
Redundant Array of Independent Disks. Een techniek
warbij meerdere harde schijven worden gecombineerd tot één grote harde schijf.
RAM
Random Acces Memory.
Computergeheugen dat zowel gelezen als geschreven kan worden. Verliest zijn
geheugeninhoud als de voedingsspanning wegvalt. Het interne geheugen van de PC.
Register
of
Registry. Een verzameling (de database) van belangrijke
gegevens en instellingen van Windows en andere programma's. Het register is het
kloppend hart van Windows. Als hier een fout in voorkomt zullen bepaalde
programma's of zelfs heel Windows niet meer correct werken.
Resolutie
Dit is de
gedetailleerdheid van een afbeelding. Wordt gebruikt als norm voor
beeldschermen, printers en scanners. Afbeeldingen worden puntsgewijs opgebouwd.
Hoe meer punten (pixels) er afzonderlijk aangestuurd kunnen worden, hoe beter de
resolutie. Hoe meer pixels per oppervlakte-eenheid, hoe meer detail en hoe beter
het beeld. Voor printer en scanners wordt resolutie gemeten in het aantal
puntjes per inch (dpi).
ROM
Read Only Memory.
Computergeheugen met een vast programma waarin niet geschreven kan worden, maar
wel gelezen.
Router
Een router is te omschrijven als een intelligente hub. Waar een hub alleen elektronische signalen (netwerkkabels dus)
met elkaar verbindt, daar zorgt een router ervoor dat het netwerkverkeer ook in de juiste banen wordt geleid.
In de dagelijkse praktijk verzorgt een router contact tussen de netwerk-pc's en internet. Hierbij kan de router zelfstandig verbinding maken met internet.
Shareware
Software die
men in principe gratis krijgt, maar waarvoor een bijdrage wordt gevraagd,
wanneer het programma bevalt en men er daadwerkelijk gebruik van wil blijven
maken.
Simm
Single In line
Memory Module. Insteekmodule waarop alle IC's (chips) voor 256Kb, 1MB, 4MB of
8MB aan RAM-geheugen zijn aangebracht. De oudere Simm's maken gebruik van 8 of 9
bit (30 pins), deze modules moeten per 2 of 4 worden vervangen. Nieuwere
computers gebruiken 32/36 bits (72pins) Simm's. Deze kunnen per stuk (moderne
486) of per twee (Pentium of hoger) worden geplaatst.
Skin
Letterlijk "vel" en
de mogelijkheid om sommige programma's van een compleet ander uiterlijk te
voorzien. Skins zijn gratis te downloaden van de site van de leverancier van een
programma.
Slot
Plaats in de
computer waar een insteekkaart geplaatst kan worden (zie onder BUS). Deze
uitbreidingssleuven kunnen er zijn in ISA, PCI of AGP.
SMTP
Simple Mail Transfer
Protocol. Het is een netwerkprotocol voor het versturen van e-mailberichten via
internet. Als er een e-mailaccount is zal de internetprovider het adres van de
smtp-server opgeven. Dit adres (kan ook een url zijn) dient ingesteld te worden
in het e-mailpakket waarmee gewerkt wordt. De tegenhanger van smtp is pop3.
Spyware
Software die
stiekem op de pc is geïnstalleerd, en die het systeem aanpast of die gebruikt kan
worden om privé-gegevens te ontfutselen. Vaak komt spyware met de installatie
van freeware-programma's mee. Vaak wordt spyware gebruikt om (persoonlijke)
gegevens van de gebruiker door te spelen voor reclamedoeleinden. het is speciale
software die in de "virus-hoek" geplaatst kan worden.
SSL
Secure Socket Layer.
Een speciale beveiligingslaag die het mogelijk maakt om te kunnen internetten
zonder dat iemand anders -op de kabel- meekijkt. Wordt vrijwel altijd gebruikt
als er vertrouwelijke gegevens moeten worden verzonden.
Streaming
media Benaming voor audio- en videobestanden die al
beginnen af te spelen terwijl het bestand nog aan het downloaden is. Daarnaast
is het ook erg praktisch voor live-uitzendingen.
SVGA
zie onder
videokaart.
Systeemdiskette
Diskette
die de originele versie van het besturingssysteem bevatten. Onder Windows 95/98
wordt hier het besturingssysteem Dos7 op gezet.
Thumbnail
Een
miniatuurvoorstelling van een grotere foto.
Trackball
Randapparaat
voor cursorbesturing, sterk verwant aan de muis. In essentie bestaat een
trackball uit een bal die met de vlakke hand heen en weer gerold kan worden (het
lijkt op een muis die op zijn kop ligt).
Ultra
ATA Nieuwe
standaard voor communicatie tussen harde schijf en computer. Dit moet dan wel
worden ondersteund door het moederbord.
Upgraden
Het opwaarderen
van een systeem door het vervangen van hard- en/of software.
Upload is het kopiëren
van bestanden of data van een stand-alone pc naar een computer (server) op
internet of een ander netwerk.
URL
Uniform Resource Locator, of in gewone taal; een
webadres. Zo'n unieke URL zorgt ervoor dat iedere op het internet aangesloten
computer uw homepage of website precies kan vinden.
USB
Universal Serial Bus.
Een verbeterde seriële poort die op een snellere manier gegevens serieel
uitwisselt tussen computer en randapparatuur. Niet alle besturingssystemen
ondersteunen USB. Vanaf de latere versies van Windows95 wel. We zien steeds meer
USB devices; muizen, printers, scanners, netwerk-pennen, memory cards etc. Soms
moet een usb-poort gedeeld worden door een zogeheten usb-hub; hierdoor wordt het
mogelijk nog meer apparaten aan te sluiten.
VBScript
ofwel Visual
Basic Script. VBScript is een speciale programmeertaal die door Windows,
Internet Explorer, Word, Excel, Access en zo wordt gesproken. Ze hebben wel
allemaal hun eigen dialect, dus hun eigen manieren. Met behulp van VBScript
worden batch-programma's gemaakt, websites interactief en kunnen macro's gemaakt
worden.
Vesa
Local
Bus Video
Electornics Standards Association. Een der opvolgers van de relatief trage
ISA-bus. Inmiddels een verouderd type aansluiting voor componenten zoals
videokaarten en harde schijf contollers.
Videoblaster
Multimediakaart (beeld/geluid) voor het binnenhalen van signalen van de
videorecorder, videocamera, televisie, microfoon, keyboard, Cd-speler,
bandrecorder etc. Met behulp van software kunnen deze signalen bewerkt worden.
Deze bewerkte signalen kunnen naar bijvoorbeeld de monitor of videorecorder
verzonden worden.
Videokaart
Voor koppeling
van beeldscherm aan de computer, waarop ook het beeldschermgeheugen is
aangebracht. Er bestaat een grote verscheidenheid aan grafische kaarttypen.
MDA; Monochrome Display Adaptor, alleen geschikt voor tekst. Waren
gemonteerd in de eerste computers. Hercules; Monochrome
grafische kaart. CGA; Color Graphics Adaptor, ooit populaire,
maar nu ouderwetse kaart. EGA; Enhanced Graphics Adaptor.
Verbeterde versie van de CGA-kaart. Komt nog in oudere computers voor.
MCGA; Multi Color Graphics Array. VGA: Video Graphics
Array, deze kaart treffen we aan bij de modernere computers. Een zeer
uitgebreide kaart met een maximale resolutie van 640x480 pixels bij 16 kleuren.
SVGA: Super Video Graphics Array, uitgebreide, met alle voorafgaande
kaarten compatibel grafische kaart met extra hoge resoluties; 800x600, 1024x768
en 1280x1024.
Virtueel
geheugen In
moderne besturingssystemen als Windows kan meer geheugen worden gebruikt dan er
werkelijk fysiek aanwezig is. Die delen van een programma waar op een gegeven
moment geen ruimte voor is in het geheugen, worden tijdelijk in het virtueel
geheugen (swapfile) op de harde schijf opgeslagen. Hierdoor lijkt het alsof de
computer meer werkgeheugen tot zijn beschikking heeft. Virtueel geheugen is
echter merkbaar langzamer dan echt werkgeheugen.
Virus
Een zichzelf kopiërend stuk software dat in het ergste geval bestanden
beschadigt en de pc lamlegt. Er zijn virussen die alleen je
harde schijf infecteren, maar ook virussen die het BIOS van de pc ontregelen of
in het geheugen huishouden.
Visuals Een aanduiding die wordt gebruikt voor een
component die binnen een muziekprogramma zorgt dat audio op een visuele manier
wordt weergegeven. In de meest simpele vorm is dit een grafische equalizer.
Ingewikkelde visuals laten 3D-objecten bijvoorbeeld meedeinen op de muziek.
VoIP
Staat voor Voice over Internet Protocol, waarmee
bellen over internet wordt bedoeld.
WiFi
Wireless Networking; een draadloze oplossing voor
ethernet. Je kunt vaak tientallen meters overbruggen.
Wizard Een geautomatiseerde assistent, die stap-voor-stap
begeleiding geeft door een mogelijk moeilijk proces.
WMA Windows Media Audio is het compressieformaat van Microsoft waarvan wordt beweerd dat het
een betere kwaliteit heeft dan MP3.
Zif Socket
Zero Insertion Force Socket. Op de plek waar een
chip gemonteerd zit, in de socket of chipvoet kan ook een andere chip geplaatst
worden. Om de oude chip te verwijderen is het ZIF socket systeem bedacht. Er kan
zonder kracht (Zero Force) de oude chip eruit gewipt worden en de nieuwe chip
geplaatst. Vaak tref je dit aan bij processoren.
Zoekmachine
Een website die namen, adressen en andere gegevens van andere sites geïndexeerd
heeft. Als we een zoekvraag intypen, krijgen we snel resultaten door deze
indexering.
|